“Eerst stond ik in dienst van de drank, nu bepaal ik zelf hoe mijn leven is”

Hoe stellig Daan Bruijel (63) zich als jonge vent ook had voorgenomen om niet net als zijn moeder alcoholverslaafd te raken, de realiteit liep anders. Jaren vol drank en sombere dagen volgden, tot Daan in 2015 besloot dat het anders moest.

Als kind van een moeder met een verslaving wist Daan het al vrij jong zeker: hij wilde nooit zo eindigen als zijn moeder. De relatie tussen hen is moeizaam en de thuissituatie is lastig. “Dat kwam denk ik door meerdere factoren. Mijn moeder was narcistisch aangelegd en daarbij kwam het drankgebruik. De relatie met mijn broer was ook allesbehalve makkelijk en mijn vader was vaak op reis. Tot ik een jaar of achttien was wilde ik absoluut niet drinken”, vertelt Daan. “In mijn omgeving dronk iedereen wel. Toen ik wat ouder werd en meeging naar de kroeg en allerlei feestjes begon ik toch met af en toe drinken.”

Juist omdat Daan de situatie met zijn moeder heeft meegemaakt, beseft hij al vrij snel dat hij de controle kwijt is. “Na een jaar, toen ik rond de negentien was, wist ik al dat het foute boel was. Ik dronk niet elke dag, maar als ik dronk kon ik niet meer stoppen”, zegt Daan. “Vroeger had ik soms een gevoel van walging naar mijn moeder toe door het drankgebruik, het was moeilijk om me te beseffen dat ik precies hetzelfde was.” Die realisatie bracht Daan veel schaamte. “Al heel vroeg dronk ik stiekem. Als mensen het in de gaten krijgen willen ze dat je er wat aan doet. Aan de ene kant schaam je je en wil je stoppen, maar aan de andere kant wil je juist niet stoppen. Door een verslaving krijg je coping skills: met welk gedrag kan ik doorgaan met mijn gebruik? Soms werd ik boos als iemand er wat van zei, zodat ze niks meer durfden te zeggen. Andere keren stopte ik zelfs even met drinken, zodat het leek alsof er niks aan de hand was.”

Verstoppen en geheim houden

Een paar jaar later vertrekt Daan met zijn partner naar Noord-Ierland, waar ze zo’n twintig jaar blijven wonen. Daarna wonen ze nog dertien jaar in Frankrijk. In al die jaren wisselen tijden van rust en wat minder drank zich af met periodes waarin Daan juist heel veel drinkt. “Als ik eenmaal begon kon ik niet meer stoppen, dat is altijd zo gebleven. Mijn partner dronk heel weinig, ergens vond ik dat fijn. Het remde me wat af,” vertelt Daan. “Maar in Noord-Ierland drinkt men veel en ook in Frankrijk is drinken heel normaal: bij de lunch al een paar glazen wijn met een cognacje bijvoorbeeld. Mijn partner was geregeld op reis, als ik alleen was ging ik er hard tegenaan en begon ik ’s ochtends te drinken tot ik in slaap viel. Als ik een wijntje voor ons samen haalde, kocht ik stiekem ook een voorraad voor mezelf. Ik voelde me rot over het verstoppen en geheim houden. Iedere dag was ik weer bezig met ‘hoe ga ik vandaag weer drinken?’”

Ondanks de lastige relatie met Daans moeder blijft er contact: “Het opgroeien met een verslaafde moeder maakte dat geen respect voor haar had, maar toen ze ouder werd heb ik voor haar gezorgd. Het narcisme bleef weliswaar, want het ging altijd om haar. Ik wist nooit in welke stemming ik haar zou treffen: de ene keer kreeg ik klachten en beschuldigingen, de andere keer was alles oké. Alles kwam met een prijskaartje.” Terwijl Daan nog in Frankrijk woont, overlijdt zijn moeder. De nasleep daarvan, het moeilijke en intensieve contact met zijn broer dat er bij komt kijken en de herinneringen aan vroeger worden te veel voor Daan: “Ik kwam mijn hele jeugd opnieuw tegen. En wat doe je als je je niet goed voelt? Als een soort automatisme begon ik weer veel te drinken, zoals ik dat vroeger als kleine jongen thuis ook zag. M’n partner die vaker weg was, het overlijden van mijn moeder en alle shit die daarbij loskwam, het viel allemaal samen en zorgde voor een dieptepunt.”

Het is 2015 als Daan zich beseft hoe zijn leven eruit ziet en hoe zijn gezondheid achteruit gaat. “Ik voelde me steeds vaker depressief. Op een avond hadden we het over iemand die naar een counselor moest en toen dacht ik: ‘Daan, je moet zelf  eens naar een counselor.’” Ondanks de schaamte en de angst voor wat er ging gebeuren onderneemt Daan actie. Hij vindt een geschikte organisatie in Schotland en komt bij een psycholoog die ervaring heeft met verslaving, de gesprekken vinden online plaats via Skype. “Ze vroeg al vrij snel: ‘die boosheid van jou, waar blijft dat allemaal?’ Pas in het derde gesprek zei ik met een bonzend hart dat ik alcoholist ben. Ik had toen al bijna vier weken niet gedronken. Zelf stoppen kon ik altijd wel, maar gestopt blijven was nooit gelukt.”

De weg naar herstel

In de eerste maanden volgden veel gesprekken, bijvoorbeeld over trek, de loop van de week, Daans verleden en waar hij mee zat. “Ik had het gevoel dat ik niet genoeg uit mijn leven had gehaald en kreeg last van hele erge depressies. Ik kon gelukkig bij een psychiater terecht. Depressies had ik vaker meegemaakt, maar toen had ik de drank nog. Al die jaren had drank mij geholpen om mijn problemen en gevoelens vakkundig uit de weg te gaan, en ook nu zeiden mijn hersenen dat drank de oplossing was. Toch was er ergens een knop om: ik wilde echt niet meer drinken.”

De eerste jaren in herstel waren zeker niet makkelijk voor Daan: “Zware depressies, mezelf ontdekken en mezelf leren kennen, dat was pittig. Anderhalf jaar geleden kreeg ik ook de diagnose adhd, dat verklaarde wel wat. Er is een sterke link tussen adhd en verslaving, gebruik geeft mensen wat rust.” Toch heeft zijn herstel grote aspecten van zijn leven veranderd: “Mijn werk doet me goed, ik heb meer zelfvertrouwen, ik voel me nuttig en gewaardeerd en ik voel me onderdeel ergens van, terwijl ik dat eerder nooit had. Voor het eerst voelde ik dat er allerlei mogelijkheden voor me zijn en dat ik de kracht heb om grotendeels te bepalen hoe mijn leven gaat worden. Eerst stond ik in dienst van de drank, nu gaat het om mij en bepaal ik zelf hoe mijn leven is.”

2015 is niet alleen het jaar dat Daan stopt met drinken. In datzelfde jaar krijgt hij door zijn ervaringen interesse in psychologie en hij besluit om aan een bachelor psychologie te beginnen. Onlangs is hij met vlag en wimpel afgestudeerd en deze kennis past hij ook graag toe bij Tactus, waar hij inmiddels al een tijdje werkzaam is als ervaringsdeskundige. “Ik begeleid mensen tijdens hun ambulante detox en dat doet me goed. Ik vind het mooi om mee te werken aan de implementatie van de nieuwe werkmethode, waarbij ervaringsdeskundigen echt naast de reguliere behandelaren werken. Ik vind het geweldig om met lotgenoten te werken en ik sta sterker in mijn herstel daardoor. Ik weet wat ze voelen, ik weet wat ze doormaken, ik snap ze. Gelukkig ben ik daar nu niet meer, dus nu kan ik ze helpen.”