Jeroen Staudt, klinisch neuropsycholoog doet onderzoek naar herstel neurocognitieve functies

“In 2017 ben ik bij Tactus gestart met de opleiding tot klinisch neuropsycholoog. Binnen deze opleiding heb ik onder andere wetenschappelijk onderzoek moeten verrichten. Enthousiast geworden vanuit mijn opleiding en de ambitie die Tactus had, namelijk neurowetenschappelijk denken rondom verslaving op de kaart zetten, wilde ik graag verder met het doen van onderzoek. Mijn onderzoek richt zich op het beter begrijpen waarom bepaalde cliënten wel goed herstellen van jarenlang gebruik van middelen en andere cliënten minder, of zelfs niet. Meer specifiek willen we beter begrijpen welke factoren, op welke wijze, invloed uitoefenen op het herstel van neuropsychologische functies.

Mijn enthousiasme vond gehoor bij voormalig bestuurder Ruud Rutten en directeur Harrie Enzerink, waarna ik de mogelijkheid kreeg om een formeel onderzoekstraject op te tuigen. Sinds mei 2022 werk ik nu formeel als buitenpromovendus vanuit Tactus. Hierbij werk ik samen met het NISPA (Nijmegen Institute of Scientist Practitioners) en het Donders Institute for Brain and Cognition, en word ik begeleid door mijn promotor Jos Egger en co-promotoren Boukje Dijkstra en Yvonne Rensen.  

Vorig jaar heb ik een basis gelegd door een wetenschappelijk review te schrijven met collega’s en mijn promotor. We hebben een grootschalige inventarisatie gedaan om te zien welke factoren in verband kunnen worden gebracht met herstel van neuropsychologische functies bij mensen met een stoornis in het gebruik van alcohol (publicatie Neuropsychiatric Disease and Treatment, 18 sept 2023).

Deze studie vormt als het ware een beginpunt voor vervolgstudies. Zo leverde dit onderzoek bijvoorbeeld op dat we nog heel weinig weten van de effecten van eerdere medisch begeleide detoxificaties op neuropsychologisch functioneren, terwijl er wél risico’s worden verondersteld met herhaalde detoxificaties bij chronisch alcoholgebruik (zie richtlijn ‘detoxificatie van psychoactieve middelen’, resultaten scoren, 2017).  

Samen met mijn onderzoeksgroep hebben we de afgelopen jaren onderzocht of eerdere detoxificaties van alcohol dan ook leiden tot schade aan neuropsychologische functies. We hebben specifiek gekeken of kwetsbaar veronderstelde neuropsychologische functies, zoals aandacht, verwerkingssnelheid en executieve functies (functies betrokken bij plannen en organiseren), worden beïnvloed door eerdere detoxificaties.

Onze belangrijkste bevinding is geweest dat we GEEN aanwijzingen hebben gevonden voor negatieve effecten van eerdere detoxificaties op deze functies. In de nabije toekomst hopen we ook te onderzoeken hoe dit dan zit met de geheugenfuncties.

Daarnaast hebben we recentelijk ook een onderzoek afgerond naar de mogelijke effecten van ernstige voedingstekorten op dezelfde neuropsychologische functies als onze detox studie. Dit onderzoek hebben we samen met GGZ Vincent van Gogh (Venlo / Venray) uitgevoerd. De resultaten hiervan hopen we binnenkort kenbaar te kunnen maken en te publiceren! 

Als professional ben ik zeer verheugd met het streven van Tactus om wetenschappelijk onderzoek goed te verankeren in haar organisatie. Er zijn inmiddels verschillende onderzoekslijnen met een heel eigen onderzoeksgebied (eHealth, LVB & Verslaving, Forensische Verslavingszorg). Mijn promotie onderzoek vormt de basis voor de nieuwe onderzoekslijn Neuropsychologie & Verslaving. Ik zou na mijn PhD traject dan ook graag deze onderzoekslijn verder willen ontwikkelen en bijdragen aan het op de kaart zetten van Tactus als (super)specialistische zorgaanbieder in de verslavingszorg.  

Tegelijkertijd, en dat zeg ik dan mede als praktijkopleider, zien we dat het doen van wetenschappelijk onderzoek een kernelement is van verschillende postdoctorale opleidingen en een zekere aantrekkingskracht heeft op nieuwsgierige zorgprofessionals binnen, maar ook buiten Tactus. Het is erg leuk om te merken dat er vanuit alle geledingen, van verpleegkundigen, tot artsen, psychologen en managers, interesse is naar de ontwikkelingen en wat deze kunnen betekenen in het dagelijks werk. Deze wisselwerking zorgt er ook voor dat we de relevantie van ons onderzoek blijvend scherpen aan de praktijk. Kortom, erg enerverend, en dankbaar, om op deze wijze onderzoek te mogen doen binnen Tactus.”