Tactus en MST ten strijde tegen alcoholmisbruik met project Afterparty

‘Project Afterparty houdt jongeren spiegel voor’

Voorkomen dat jongeren na het uitgaan met alcohol op hun fiets of brommer stappen en onder invloed deelnemen aan het verkeer. Dat is het doel van het project Afterparty, een speciaal preventief voorlichtingsprogramma voor jongeren tussen de 16 en 18 jaar. ‘Alcohol drinken op jonge leeftijd en dan aan het verkeer deelnemen is niét normaal. Die boodschap moet aan hen en aan hun ouders worden verteld’, zegt Ralph de Wit, traumachirurg in Medisch Spectrum Twente (MST) in Enschede.

Elk weekend belanden Twentse jongeren na een ‘gezellige’ uitgaansavond op de spoedeisende hulp (SEH) van MST, nadat ze te veel alcohol gebruikten en door gevaarlijk rijgedrag een ongeval kregen. De piek ligt op de donderdag-, vrijdag- en zaterdagavonden. Op de SEH treffen ze de traumachirurg, die z’n handen vaak al meer dan vol heeft aan andere patiënten. ‘Ik heb dat recent eens geturfd op een avondje in het weekend. Het gaat om ongeveer vijf jongeren per dienst, die worden binnengebracht met ernstige verwondingen nadat ze zich met alcohol op in het verkeer mengden’, zegt Ralph. Ook worden er regelmatig jongeren binnengebracht die, onder invloed, in een vechtpartij zijn beland en daarbij ernstig letsel opliepen. ‘Geweld door alcoholgebruik komt steeds vaker voor. Bij één op de vijf jongeren die wordt aangevallen is alcohol de boosdoener. Daar moeten we beslist actie op ondernemen’, zegt Ralph.

Afterparty

Ralph raakte geïnspireerd door initiatieven in Duitsland, waar scholieren naar het ziekenhuis worden gebracht om ze daar te confronteren met de gevolgen van verkeersdeelname na overmatig alcoholgebruik. ‘Ook in Amerika wordt al twintig jaar veel gedaan om jongeren bewust te maken van de gevolgen van hun alcoholgebruik. Canadese en Amerikaanse onderzoeken hebben uitgewezen dat het aantal slachtoffers daardoor daalde. Dat sprak mij aan. Wij zijn in Twente met dit preventieproject de eerste in Nederland.’ Voor project Afterparty is samenwerking gezocht met meerdere partijen. Medisch Spectrum Twente, Acute Zorg Euregio, Ambulance Oost, GGD Twente, Politie Eenheid Oost-Nederland en Tactus Verslavingszorg haakten aan.

Pilotproject

Eind 2023 begonnen de voor­bereidingen voor het pilotproject. Er werd een hand-out gemaakt over de gevolgen van alcoholgebruik en het preventieprogramma Afterparty kreeg vorm. ‘We hebben samen nagedacht over acties en een fictieve casus gemaakt, speciaal gericht op jongeren tussen de 16 en 18 jaar. Juist bij die doelgroep is de schade door het drinken van alcohol groter dan bij volwassenen’, vertelt Alexandra van Halen, preventiemedewerker van Tactus. ‘En dat terwijl het brein van pubers nog volop in ontwikkeling is. Overmatig alcohol kan bij jongeren onherstelbare schade aanrichten.’

Bewustwording

De casus van Afterparty werd afgelopen maart drie ochtenden ingezet op een middelbare school. Alexandra: ‘We hebben in de pilot gezamenlijk een situatie uit de praktijk nagebootst, deels op school en deels op locatie. De politie kreeg een (fictieve) melding en reageerde daarop, de ambulancedienst haalde de patiënt op en bracht die naar MST, de trauma-arts legde uit hoe de gewonde patiënt op de spoedeisende hulp wordt opgevangen en waaruit de behandeling bestaat. En Tactus werkte aan bewustwording en hield scholieren een spiegel voor, onder meer door te vertellen wat alcohol in het lijf van een puber teweegbrengt. Dat kwam wel binnen. De leerlingen vonden het heel interessant.’

Alexandra vindt de onderlinge samenwerking binnen het project zeker geslaagd. ‘Preventie werkt het best als jongeren via verschillende kanalen dezelfde boodschap te horen krijgen. Daarom is het zo belangrijk dat wij nauw samenwerken. Een mooi voorbeeld is het project Helder op school van het Trimbosinstituut, dat zowel op basisscholen, voortgezet onderwijs als op hoger onderwijs aandacht besteedt aan de gevolgen van onder meer alcohol en drugs. We zijn als Tactus erg blij met de doorlopende lijn die er nu is.’ Ralph deelt haar enthousiasme als het gaat om samenwerking. ‘We hebben in de pilot van Afterparty op gelijkwaardige basis samengewerkt. Met veel respect voor elkaar en voor ieders expertise. Op deze manier versterken we elkaar absoluut in het onder de aandacht brengen van de gevolgen van overmatig drankgebruik

Vervolgstappen

Ralph laat weten dat hij zeer gemotiveerd is om een vervolgstap te maken. ‘Het kost echt veel tijd en geld als iemand door overmatig drankgebruik op onze afdeling belandt en er bijvoorbeeld met spoed een CT-scan van het hoofd van het slachtoffer moet worden gemaakt. Iedereen krijgt bij MST dezelfde zorg en aandacht, maar elke patiënt die niet binnen wordt gebracht is winst. We moeten op zoek gaan naar ervaringsdeskundigen. Jongeren die recent door drank­gebruik op de spoedeisende hulp terechtkwamen en waarmee de doelgroep 16 tot 18 jaar zich kan identificeren.’ Alexandra is blij met dit soort ideeën. ‘Er is nog veel nodig om jongeren én hun ouders ervan te overtuigen dat overmatig alcoholgebruik schadelijk is voor het puberbrein. Niet alleen voor henzelf, óók voor de samenleving.’

Dit artikel is geschreven door Ditta op den Dries voor Geen Blad voor de Mond. Met dank aan: Medisch Spectrum Twente.