Vooruitstruikelen

Omdat ik was teruggevallen was ik een flinke tijd van de radar. Voor vrienden, familie, school, stage… eigenlijk voor alles en iedereen, maar vooral voor mezelf. Ik heb de term terugvallen altijd lastig gevonden. Het klinkt zo zwaar en heftig, en dat is het natuurlijk ook, maar inmiddels ben ik er ook van overtuigd dat uit tegenslagen veel te leren valt, misschien wel meer dan uit overwinningen.

Zo ben ik ergens ook blij dat ik teruggevallen ben en voelt het eerder als vooruitstruikelen. Wat mij betreft een prachtige term, waar De Sociotherapeut mee kwam toen ik het over mijn terugval had. Hij vertelde dat die term jaren geleden regelmatig werd gebruikt, maar dat het op een gegeven moment in vergetelheid raakte.

Ik weet wat de aanleidingen waren van mijn terugval, en daarmee ben ik druk aan de slag. Samen met die vooruitstruikel-sociotherapeut, waarmee ik gelukkig een goede en leuke klik heb. Tegelijkertijd richt ik me op hoe ik de schade kan beperken, voor als het weer gebeurt. Want daar ga ik bijna vanuit, hoe gek dat misschien ook klinkt en hoe lastig dat ook klinkt voor mijn omgeving. Maar door deze terugval ben ik er nu écht over uit: een verslaving is écht chronisch, écht levenslang, en inderdaad: meestal is een terugval heftiger dan de vorige. Die aanleidingen begonnen afgelopen juni, een kleine maand voor m’n 40^e verjaardag. Dat getal 40 had er nog niet echt mee te maken, dacht ik, maar achteraf toch wel. Een beetje. Misschien. In ieder geval keek ik meer en meer in de achteruitkijkspiegel, in plaats van door de voorruit.

Het begon ermee dat ik ineens een aantal dingen inzag die me niet bevielen. Echt, ineens. Het lijkt nu wel of het van de ene op de andere seconde gebeurde. Ik vond dat ik mijn emomuurtje al te vaak verdedigde, door een poging tot humor of een verandering van onderwerp, dat soort trucjes. Daarbij voegde ik vaak een vleugje koppigheid toe (OKÉ DAN, VLEUG) en tadaaa: dingen ‘weggestopt’ die niet weggestopt kunnen worden, daar achter komen en het met drank proberen weg te stoppen, denken dat ik niet genoeg drink om het weg te kunnen stoppen en nog meer drinken… Oud gedrag versus nieuw gedrag. Extra lullig was dat ik tot dan toe dacht dat ik toch echt al volledig in nieuw gedrag zat. Stiekem dacht ik dat het af was, die verslaving, dat ik er niet meer zo op hoefde te letten. Dat vond ik ook wel zo makkelijk. Maar ik heb eigenlijk ook altijd geweten dat dat absoluut niet zo is en nooit zo zal zijn. En nieuw gedrag ontstaat elke dag een beetje, tot het zichtbaar wordt en het meer is dan een beetje en het meer uitmaakt van mijn zijn, mijn doen en vooral mijn laten.    

Die achteruitkijkspiegel was maar al te vertrouwd voor mij, maar sinds een paar jaar kijk ik nu meer en meer gewoon door de voorruit. Af en toe door de zijspiegels om te kijken of ik niet te ruw word ingehaald door iets wat achter me ligt, maar that’s it. De vrienden en familie die zich zorgen hebben gemaakt, de vertraging die ik heb opgelopen bij m’n studie, het geld, de gezondheidsschade of dat ik ogenschijnlijk ongeschonden uit de strijd ben gekomen: ik baal ervan en het doet me heus pijn, maar m’n blik richt zich op de weg vooruit. Dat is het enige waar ik invloed op uit kan oefenen en daarbij zit m’n vriendelijke vriend filosoof Heraclitus vaak op de bijrijdersstoel, met z’n ‘Niets duurt voort behalve verandering’ en ‘Men kan niet tweemaal in dezelfde rivier stappen’. Ik wil het liefst helemaal niets toestaan wat m’n weg voorruit blokkeert.

Afgelopen kerst lukte het me ook weer beter dan het jaar daarvoor. Mijn overleden ouders zijn rond zo’n tijd altijd wat meer aanwezig en er waren jaren dat ik daardoor bij voorbaat een mislukte kerst had. Dit jaar had ik voor het eerst de gedachte, ook ineens zomaar: ik kan ook mijn eigen kersttradities gaan beginnen. In mijn berging ligt nog altijd een oude kerstkrans van mijn ouders, die ik bijna op mijn deur had gehangen. Gelukkig heb ik nog net niet teveel hersencellen weggedronken en heb ik het niet gedaan. Het was nog iets te vroeg, maar ik sluit niet uit dat ik me er volgend jaar aan overgeef. Een betere vorm van overgeven wat mij betreft. En voor de rest, voor nu: vooruit, voorruit, vooruitstruikelen.