GHB

Drugs is een verzamelnaam voor middelen die de hersenen beïnvloeden en daardoor effect op lichaam en geest hebben. Dit wordt ook wel de psychoactieve werking genoemd.

Elementen die effect drug beïnvloeden

Welke effecten een bepaalde drug precies zal hebben, hangt van verschillende elementen af. In het algemeen zijn er drie factoren van invloed op het effect van een bepaalde drug:

1. De drug zelf: het soort drug, hoeveel je er van neemt, de manier van inname.
2. De set: kenmerken van de gebruiker zelf, zoals hoe je je voelt (blij, gestrest, verdrietig), de gezondheid, verwachtingen, vermoeidheid, etc.
3. De setting: kenmerken van de omgeving, zoals de temperatuur, vertrouwde of onveilige omgeving, druk of rustig, de mensen die aanwezig zijn, de muziek die opstaat.

Indeling drugs

Drugs kunnen op verschillende manieren ingedeeld worden. De meest gebruikte indeling is de indeling naar de werking van de drugs op de hersenen. De effecten kunnen stimulerend zijn, verdovend of bewustzijnsveranderend. Sommige middelen, zoals hasj en wiet, hebben meerdere effecten.

• Stimulerend
  Bij deze middelen krijgt de gebruiker het gevoel meer energie te hebben en alerter te zijn. De ademhaling en hartslag verhogen, de bloeddruk stijgt en de spieren spannen zich aan. Voorbeelden: cocaïne en amfetamine maar ook tabak en koffie. Stimulerende middelen worden soms ook wel ‘uppers’ genoemd.
• Verdovend
  Hierbij komt de gebruiker in een slaperige roes. Verdovende middelen hebben een kalmerende en ontspannende werking. De gebruiker kan in een slaperige roes komen. De ademhaling en hartslag worden langzamer en spieren ontspannen. Voorbeelden: heroïne en andere opiaten, ghb, maar ook alcohol en slaapmiddelen. Verdovende middelen worden soms ook wel ‘downers’ genoemd.
• Bewustzijnsveranderend
  De gebruiker van deze middelen gaat de wereld (heel) anders zien en beleven doordat deze middelen het bewustzijn tijdelijk veranderen. Voorbeelden: LSD, hasj en wiet, paddo’s. Bewustzijnsveranderende middelen worden soms ook wel ‘trippers’ of ‘tripmiddelen’ genoemd.

Deze indeling naar effecten gaat niet altijd op. Sommige middelen hebben een gemengd effect. XTC werkt bijvoorbeeld stimulerend, maar verandert ook de waarneming. Hasj en wiet werken verdovend, maar zorgen lichamelijk voor lichte stimulering en kunnen ook bewustzijnsveranderend zijn.

GHB staat voor GammaHydroxyBoterzuur en is een dempend middel dat vroeger werd gebruikt als slaapmiddel en narcosemiddel. Het wordt doorgaans verkocht in de vorm van een doorzichtige vloeistof. Evenals alcohol veroorzaakt GHB een lichte roes, maar het kan ook hallucinaties veroorzaken en een stimulerende werking hebben.

Motieven om GHB te gebruiken zijn het krijgen van meer zelfvertrouwen, socialer worden, geluk, euforie, meer energie, langer en harder kunnen feesten, geen kater hebben de volgende morgen, de ontspannen high, het vergeten van problemen, en een verhoogde seksuele respons. Van GHB kan je echter al snel per ongeluk te veel nemen. Als dat gebeurt kun je buiten bewustzijn raken (‘out gaan’).

GHB begint na 5 tot 30 minuten te werken. De effecten houden ongeveer 3 uur aan. GHB is een verdovend middel. In kleine dosis kan het een ontspannen, vredig gevoel geven. Het wordt door gebruikers wel eens omschreven als een alcoholachtige roes.

Lichamelijk

• Misselijkheid en overgeven
• Duizeligheid
• Slap gevoel in de spieren
• Langzamere hartslag en ademhaling
• Verlaagde lichaamstemperatuur
• Stuiptrekkingen in armen, benen en gezicht
• Als een blok in slaap vallen
• ‘Out gaan’

Geestelijk

• Vrolijk
• Angst en remmingen verdwijnen
• Praterig
• Een gebruiker kan meer zin in seks krijgen
• Ontspannen gevoel
• Sloom of slaperig voelen
• Angsten en remmingen worden minder
• Tijdelijk geheugenverlies

Het effect wordt niet alleen bepaald door het middel zelf, maar ook door persoonlijke eigenschappen, zoals eerdere ervaring met GHB, verwachting, gezondheid, en door de omgeving waarin wordt gebruikt. De effecten kunnen dus per persoon en per moment verschillen.

Korte termijn

• Duizelig, misselijk of verward raken.
• GHB ontremt. Hierdoor doen mensen soms dingen waar ze later spijt van hebben, bijvoorbeeld qua seks.
• Overdosering: GHB kan tot bewusteloosheid (‘out gaan’) leiden. De dosis die een fijn effect kan geven, ligt dicht bij een dosis waarvan iemand bewusteloos raakt. Bewusteloos raken is gevaarlijk, omdat er een risico is dat je stopt met ademhalen. Het risico hierop is nog groter wanneer GHB gecombineerd wordt met andere dempende middelen, zoals alcohol en slaap- en kalmeringsmiddelen.
• GHB dempt de ademhaling. Daarom kunnen hogere doseringen levensgevaarlijk zijn. Ook combinaties van GHB met andere dempende middelen, zoals alcohol en slaap- en kalmeringsmiddelen, kunnen de ademhaling teveel dempen.
• Sommige mensen maken zelf GHB. Als dit niet op de juiste manier gebeurt, kan GHB blaren in keel en slokdarm veroorzaken.
• GHB beïnvloedt de rijvaardigheid. GHB verslechtert het reactievermogen. Onder invloed van GHB kan iemand niet meer goed aan het verkeer deelnemen.

Lange termijn

• Wie regelmatig gebruikt, kan verslaafd raken aan GHB.
• GHB geeft al vrij snel ontwenningsverschijnselen. In het begin zijn die nog mild; mensen worden onrustig, angstig of rillerig als ze niet gebruiken.
• Na enkele weken of maanden van intensief gebruik kunnen de ontwenningsverschijnselen gevaarlijk worden en is begeleiding van een arts bij het stoppen nodig.
• Mensen die regelmatig GHB gebruiken, krijgen soms problemen met hun geheugen en concentratie. Leren gaat moeilijker. Dit kan een gevolg zijn van langdurig gebruik of van meerdere malen bewusteloos raken.

Het gebruik van GHB is nooit zonder risico. Als je geen risico wilt lopen, gebruik dan niet. Lees tips die kunnen het risico van gebruik verkleinen.

GHB staat op lijst 1 van de Opiumwet. Dit betekent dat productie, bezit en handel strafbaar zijn. De straffen zijn hoger zijn dan bij stoffen die op lijst 2 (bijvoorbeeld hasj en wiet). Naast GHB staan bijvoorbeeld ook cocaïne, XTC en heroïne op lijst 1.

Zelfs na hoge doseringen is het na 8 uur in bloed en na 12 uur in urine niet meer aan te tonen. Er wordt daarom alleen op GHB getest (bijvoorbeeld in de urine) als er sprake is van acute vergiftiging.

Hoelang GHB terug te vinden is in het lichaam hangt af van verschillende dingen. Bijvoorbeeld van hoe lang iemand gebruikt heeft en hoeveel er gebruikt is. Ook breekt iedereen stoffen op een ander tempo af.

Drugs zijn langer aantoonbaar in urine dan in bloed.

Er is weinig bekend over de schadelijkheid van GHB tijdens de zwangerschap.

Zowel hasj/wiet als GHB hebben een verdovende werking. Er zijn weinig echte effecten en risico’s bekend.

In de jaren negentig werd GHB bekend als “date rape drug”: een middel dat stiekem in een drankje wordt gedaan om een slachtoffer te verdoven en te kunnen dwingen tot seks. Onderzoek lijkt er echter op te wijzen dat GHB slechts sporadisch werd gebruikt met dit doel.

Lachgas gecombineerd met alcohol, GHB of andere verdovende middelen versterkt het verdovende effect van lachgas. Dit vergroot de risico’s, bijvoorbeeld het risico op vallen en duizeligheid.

Slaapmiddelen en verdovende middelen als alcohol, hasj/wiet, GHB, heroïne versterken elkaars dempende werking. Deze middelen moeten door de lever worden afgebroken. Dit kan door de combinatie langzamer gaan dan normaal wat een te hoge dosis van het medicijn of drug in het bloed kan veroorzaken. Het gevolg hiervan is dat er bijwerkingen kunnen ontstaan zoals

• oriëntatieproblemen
• moeheid
• ernstige ademhalingsproblemen

Het kan zelfs leiden tot coma of de dood.

Op de langere termijn vergroot het de kans op geheugenverlies en verslaving.

Speed en GHB hebben een tegengesteld effect van elkaar. Speed werkt stimulerend en GHB dempend. Daardoor merkt een gebruiker minder van de verdovende werking van GHB. Door de speed neem je dosissen GHB waar je normaal gesproken out van gaat. Als de speed uitwerkt en er zit nog veel GHB in het lichaam kan iemand plotseling ‘out gaan’.

De combinatie van ketamine met andere dempende middelen, zoals GHB, alcohol en benzodiazepinen, kan leiden tot onderdrukken van de ademhaling en bewusteloosheid. Ook is de kans op misselijkheid en braken groter, en bij bewusteloosheid stikken in braaksel.

GHB en cocaïne kunnen een gevaarlijke combinatie zijn. Omdat cocaïne stimulerend werkt, merkt een gebruiker minder van de verdovende werking van GHB. Hierdoor neemt deze eerder te veel GHB. Als de cocaïne uitwerkt en er zit nog veel GHB in het lichaam kan iemand plotseling zijn bewustzijn verliezen (‘out gaan’).

Omdat XTC stimulerend werkt, merkt een gebruiker minder van de verdovende werking van GHB. Hierdoor neemt deze eerder te veel GHB. Als de XTC uitgewerkt raakt en er zit nog veel GHB in het lichaam kan hij plotseling ‘out’ gaan. GHB kan door de verdovende werking, de bewustzijnsveranderende effecten van XTC versterken. De combinatie kan je nog meer ontremmen dan de middelen afzondelijk al doen.

Er is weinig bekend over deze combinaties. Over het algemeen vergroot de kans op onvoorspelbare en negatieve effecten, zoals angst.